W Urzędzie Marszałkowskim Województwa Wielkopolskiego oglądać można do 22 grudnia 2018 r. wystawę poświęconą Polskiemu Sejmowi Dzielnicowemu, którą przygotowało Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Sejm był doniosłym wydarzeniem w historii Polski, wieńczył bowiem wieloletnie starania o odzyskanie niepodległości, wykorzystywał legalną drogę i zbiorowy wysiłek, otwierał drogę do przejęcia przez Polaków pełni władzy i odrodzenia zjednoczonej Polski. W ciągu pół miesiąca wybrano ok. 1400 delegatów ze wszystkich ziem polskich zaboru pruskiego i z głębi Rzeszy. Po raz pierwszy w historii Polski kobiety skorzystały z praw wyborczych. Patronat honorowy nad wystawą objął Marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak, a także Prymas Polski ks. abp Wojciech Polak i Prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak. Wystawa przygotowana została dzięki wsparciu ze środków miasta Poznania i Fundacji Zakłady Kórnickie.

Sejm obradujący w dniach 3-5 grudnia 1918 r. w Poznaniu zamanifestował jedność Polaków zaboru pruskiego. Podczas obrad nastąpiło wzmocnienie więzi pomiędzy Polakami z różnych części Rzeszy. W dyskusjach splotły się różne koncepcje, ale sygnał był jeden: ufamy w dobre decyzje kongresu pokojowego i zjednoczenie wszystkich ziem polskich. Sejm podjął szereg uchwał dotyczących m.in. zabezpieczeń społecznych, reformy rolnej, nauki religii w szkole, powstania uniwersytetu. Wysłano telegramy do “Komendanta Piłsudskiego”, obrońców Lwowa, mieszkańców Śląska Cieszyńskiego, Krakowa, Wilna i Warszawy, a także do przywódców państw zwycięskiej koalicji przypominające o sprawie polskiej. Odrodzić się wszak miała zjednoczona Polska. Wyraził też pragnienie, aby powstał jak najszybciej “silny rząd, mający za sobą posłuch wszelkich partii politycznych. Takim zaś może być tylko rząd koalicyjny, złożony z przedstawicieli wszystkich ziem polskich”.

Sejm dokonał wyboru 80-osobowej Naczelnej Rady Ludowej, uchwalił “Ustawy politycznej organizacji Polaków w Rzeszy Niemieckiej” stwarzając takie ramy do działania NRL i wybranego przez nią Komisariatu, że ciała te mogły działać w ramach państwa niemieckiego. Po wybuchu powstania wielkopolskiego Komisariat objął władzę, a następnie doprowadził do zjednoczenia ziem zaboru pruskiego z innymi ziemiami polskimi. Zwoływanie Sejmu Dzielnicowego nie było już konieczne. NRL podjęła w dniu 19 sierpnia 1919 r. uchwałę o rozwiązaniu organizacji politycznej Polaków zamieszkałych w Rzeszy niemieckiej. Likwidację Komisariatu powierzono Ministrowi byłej Dzielnicy Pruskiej.

Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk podjęło się opracowania słownika delegatów na Polski Sejm Dzielnicowy, kontynuując w tym zakresie działania Wielkopolskiego Towarzystwa Kulturalnego, a także zorganizowania wystaw i edycji źródeł.

Apelujemy o przekazywanie informacji o delegatach do powstającego słownika.

Zestawienia i baza delegatów znajduje się na: http://sejm-dzielnicowy.ptpn.poznan.pl/, kontakt: sekretariat@ptpn.poznan.pl.